Close
Yazar: Doruk Babila
Şirketlerin de aynı insanlar gibi doğma, büyüme ve ölme evrelerinden oluşan bir yaşam döngüsüne sahiptir. İnsana benzeyen bu yapıların bir beyninin olmaması da mümkün değildir. Ancak, organizasyon için kastedilen “beyin” olgusu içerideki know-how değil o kurumun hafızasıdır. Açıklamak gerekirse, bir firmanın süreçleri ve veri tabanı ne kadar temiz, sağlam ve kişilerden bağımsız ise şirketin beyni bir o kadar sorunsuz çalışır. Bu basit temelleri karşılamayan organizasyonlar ise döngünün daha çok “ölüm” tarafına yakın olan organizasyonlardır.
Bir şirketin gerçekleştirdiği tüm olumlu ve olumsuz işler doğal olarak şirketin deneyimleridir. Elbette olumsuz deneyimlerden olan edinimlerini geliştirmek, şirket için ilk etapta en önemli adım gibi gözükür. Fakat bu deneyimlerin bir bütün olarak kurumsal hafızaya işlenmesi uzun vadede çok daha önemlidir. Kurumsal Hafıza, şirketlerin; müşteri bilgileri, uzman havuzu, tedarikçileri ve alımlarına kadar her türlü bilgi/belge ve dokümana kolay ulaşılabilecek şekilde depolaması ve bunları kapsayan süreçleri oluşturması bütünüdür.
Kurumsal Hafızaya yönelik bir adım atmak, özellikle gelişmiş şirketler için zor olabilir. Çünkü operasyonel yükü fazla olan ve yüksek çalışan sayısına sahip şirketlerde her an her şey değişebilir ve kurumsal hafıza oluşturulması/dijital dönüşüm gibi kavramlar ikinci plana atılabilir. Sadece 2020 yılında, dünya çapında başarısız dijital dönüşümler nedeniyle gerçekleşen tahmini gelir kaybı $900 Milyar’dır. Bu sebeple, kurumsal hafıza oluşturulma süreci ne kadar erken tasarlanırsa, firmanın dijital dönüşümü bir o kadar kolay olacaktır.
Ancak, geç kalınmış dahi olsa şirketin orta-uzun vadeli hedefleri arasına kesinlikle bu sürecin eklenmesi gerekmektedir. KPMG’nin yaptığı bir araştırmaya göre çalıştıkları kurumların %94’ü yapay zeka kullanımının kuruluşlar arası rekabette çok önemli bir yeri olduğunu düşünürken, bu firmaların %60’ından fazlası akıllı otomasyon teknolojilerini aktif olarak kullandığını ifade ediyor. COVID-19 pandemisi sonrası, şirket çalışanlarının uzaktan çalışma alışkanlıklarının artması sebebi ile dijital dönüşüme ait daha somut adımlar atılmaya başlanmıştır. Anketlere göre, katılan firmaların %80’i pandemi sonrası 2-3 yıllık dijitalleşme yol haritası planını tamamlamıştır. Oluşturulan bu yol haritalarında firmalar, en geç 3 yıl içerisinde BigData, Robotik Süreç Otomasyonu(RPA) ve Yapay Zeka entegrasyonlarını tamamlamayı planlamaktadırlar. Bu sebeple, yakın gelecekte sektör fark etmeksizin sadece en hızlı şekilde doğru kararlar verebilen ve koşullara çabuk adapte olabilen şirketlerin ayakta kalabileceği öngörülmektedir.
Krizin eğitim boyutuyla yönetimi için bir yandan yeni okullar inşa ederek eğitim altyapısında talep yönlü baskının azaltılması sağlanırken diğer yandan kapsamlı bir okullaşma ve mevcut okullara destek projeleri ile sistem güçlendirilmeye çalışılmaktadır. Suriyeli çocukların okullaşma seferberliği son 5 yılda meyvelerini vermeye başladı. MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü verilerine göre 2015 yılında Suriyeli mülteci çocukların okullaşma oranı %30 iken bu oran 2021 yılında %64 seviyelerine kadar yükseldi. Üstelik bu yıllar arasında çağ nüfusu da 750 binlerden 1.2 milyona kadar yükselmişti. Okullaşma konusunu sadece eğitim olarak değil aynı zamanda sosyal riskin azaltılması olarak da ele almak faydalı olacaktır. Bu yönüyle Türkiye’nin mülteci krizine eğitim açısından müdahalesi kapsamlı bir sosyal politikanın da destekleyicisi konumundadır.
Sonuç olarak organizasyonlar, “Kurumsal Hafızalarını” kesinlikle süreç ve sistemlerinin üzerine kurması gerekmektedir. Eğer bir şirkette kurumsal hafızayı “Kişiler” temsil ediyorsa, yapay zeka dönüşümünün kıyısında olunan bu günlerde, şirketlerin bu eşiği aşamayarak var olabilmesi mümkün gözükmemektedir. Kısacası verilerine beceri kazandırabilen organizasyonlar ayakta kalacaklardır.
Yaşam 3.0: Yapay Zeka Çağında İnsan Olmak – Max TEGMARK
Dijitalleşme Yolunda Türkiye Raporu – KPMG
https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/tr/pdf/2021/04/dijitallesme-yolunda-turkiye-raporu-2021.pdf
AI INDEX ANNUAL REPORT – Stanford University
https://aiindex.stanford.edu/report/
2021 Dijital Yetenek Raporu – Mercer
